Bayram Sabahının Sünnet ve Edepleri

Güzel dinimiz İslâm'ı bizzat kendisinden öğrendiğimiz güzel peygamberimizin (s.a.s.) bayram sabahında ihtimam gösterdiği bazı davranışlar vardı. Dinî ıstılahta sünnet diye tabir edilen bu davranışları ona uymak niyetiyle yapmak bize sevap kazandıracak ve kıyamet günü bizi Efendimiz'in (s.a.s.) şefaatine mazhar kılacaktır. Bu sebeple Efendimiz'in (s.a.s.) sünnetlerini uygulayıp unutulmamasını sağlamak, bu konuda yakınlarımıza ve çevremize örneklik teşkil etmek hepimizin yararına olacaktır. Bayram günlerinn sünnet ve edepleri şöyledir:

1. Gusletmek, güzel koku sürünmek, misvaklanmak, en güzel elbiselerden giymek, fıtır sadakasını bayram namazından önce vermek (Saîd b. Ali el-Kahtânî, Salâtü'l îdeyn, c. 1, s. 11-47). Bayramlar duaların makbul olduğu en müstesna anlardandır. İlk dört madde bu müstesna zamanlara yaraşır şekilde hazırlanılması, son madde ise ihtiyaç sahibinin bayramdan evvel sevindirilmesiyle ilgilidir.

2. Evden çıkmadan hurma gibi tatlı bir şeyler yemek. Hz. Peygamber (s.a.s.) Ramazan bayram namazına gitmek için evden çıkmadan evvel bir hurma yer, kurban bayram namazından önce ise bir şey yemez, döndüğünde ilk yediği şey kurban eti olurdu (Nevevî, Mecmû', 5).

3. Mescide giderken ve dönerken farklı yollar kullanmak (Ahmed b. Hanbel, Müsned, 8/ 140). Her an ve davranışınmıza çevremizdeki her şey şahitlik etmektedir. Bizim ahvâlimize şahitlik eden varlıklar kıyamet gününde de hakkımızdaki şahitliklerini iyi ya da kötü anlamda yapacaklardır. Bu açıdan farklı yolların, o yollarda bulunan canlı ve cansız varlıkların namaza gidişimize şahitlik etmeleri için gidiş ve dönüş yolumuzu değiştirmek önemlidir. Öte yandan başka yollar kullanmak başka başka insanlarla görüşüp bayramlaşabilmemiz açısından da güzeldir.

4. Mescide yürüyerek, vakâr ve sekinetle gitmek. Efendimiz (s.a.s.) bayram namazlarına giderken acele etmez, ağır ağır, huzur ve sükunet haliyle hareket ederdi (İbn Mâce, Sünen, 1078).

5. Bayram namazı vaktinde başka namaz kılmamak. Bayram namazı için camiye gelindiğinde tahiyyetül mescid namazı kılınabilir. Fakat Efendimiz (s.a.s.) bayram sabahları yalnızca bayram namazı kılmıştır (Buhari, Sahîh, 964).

6. Namazdan sonra hemen çıkmak için acele etmemek. Efendimiz (s.a.s.) namazdan sonra acele etmez, bir müddet mescidin ortasında bekler, insanların durumlarına bakar ve onlarla bayramlaşırdı (Heysemi, Mecmeu'z zevâid, 2/ 209).

7. Bayram namazlarını musalla denilen geniş meydanlarda kılmak (Buhârî, Sahîh, 956). Günümüzde Arnavutluk gibi bazı Balkan ülkelerinde bu güzel sünnet uygulanıyorsa da ülkemizde çoğunlukla bayram namazları camilerde kılınmaktadır. Fakat memleketimizde bu imkanı bulamadığımız için bayram namazına giderken mahallenin en büyük camisi musalla niyetine tercih edilirse inşallah bu sünnet sevabının elde edilmesi umulur.

8. Sabah namazının ardından tekbir getirmek, camiye giderken yolda tekbiri yüksek sesle söylemek (Nasîrüddin el-Elbânî, Silsiletü ehâdîsi's sahiha, 171). Bayramlar Müslümanların sevinç ve neşeyle doldukları en coşkulu anlardır. Bu coşkunun bir tezahürü ve hamd etme şekli olarak da bayram sabahlarında tekbirler getirilerek yüce Mevlâ anılır, ona şükredilir, onun büyüklüğü yeniden hatırlanır. Zira bize ibadet yapabilme fırsatını veren de bayrama kavuşturan da O'dur.

İmkanlar dahilinde bu sünnetleri bire bir yapmak içimizdeki Resûlallah (s.a.s.) aşkını artıracaktır. Ne mutlu O'na her konuda uyana! O'na güzel ümmet olana!

Bayramınız mübarek olsun!